Συγγραφέας: Αρμιχανδρίτης Χρυσόστομος Τροχαλάκης, ιατρός.
Ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο χρειαζόταν ἡ προσωπική μου μαρτυρία ἐν σχέσει μέ τήν προτεινόμενη θεραπεία, εἶναι ὅτι ἡ ἔρευνα τήν ὁποία ἐπί πολλά ἔτη ἔχω κάνει περί τοῦ τρόπου αὐτοῦ θεραπείας, μοῦ ἐπιτρέπει νά καταθέσω τίς προσωπικές μου διαπιστώσεις στηριγμένες στούς αὐθεντικούς λόγους τῶν Ἁγίων Πατέρων καί στήν πραγματικότητα τοῦ βίου πολλῶν Ἁγίων τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.
Ὡς πρόδρομο τῶν ἰδικῶν μου λόγων θά ἤθελα νά θέσω μία ἐπιστολή τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου πρός τήν Ἡγουμένην τῆς Ἱερᾶς Μονῆς του, μοναχήν Ξένην.
Ἐπιστολή 109 Ἀριθμ. 22, Ἐν Ἀθήναις τῇ 5η Σεπτεμβρίου 1907
«Θυγάτηρ ἐν Κυρίῳ ἀγαπητή Ὁσία Ξένη, εὔχομαί σοι πατρικῶς Εἰς Αἴγιναν
[…]
Νά ἐρωτήσετε τήν Κυριακήν ἐάν δύναται, νά μείνῃ εἰς τῆς κ. Φακίδου τό σπίτι ἐπί ἕνα μῆνα, καί ἐάν δύναται νά ἔλθῃ, νά τήν ὑποβάλω εἰς τήν θεραπείαν τῶν ἰατρῶν, ὅπως θεραπευθῇ. Προτίθημι νά τήν ὑποβάλω εἰς τήν χρῆσιν τῶν φαρμάκων τῆς ὁμοιοπαθητικῆς, καί ἐάν δέν φέρουν ἀποτέλεσμα , νά μεταχειρισθῇ … »
[…]
Σᾶς εὔχομαι πατρικῶς
†Ὁ Πενταπόλεως Νεκτάριος.»
Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος γράφοντας τήν φράσιν «προτίθημι νά τήν ὑποβάλω εἰς τήν θεραπείαν τῶν φαρμάκων τῆς ὁμοιοπαθητικῆς» χρησιμοποιεῖ πρῶτον πρόσωπον καί τό ρῆμα ὑποβάλω. Ὅταν κάποιος προσέξει τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο γράφει ὁ Ἅγιος, διαπιστώνει πρῶτον ὅτι δέν ἔχει μέσα του τήν παραμικρή ἐπιφύλαξη ἀπέναντι στήν ὁμοιοπαθητική. «Προτίθημι, λέγει, νά τήν ὑποβάλω εἰς τήν θεραπείαν τῶν ἰατρῶν», καί ἀμέσως μετά ἐξειδικεύοντας τόν λόγον του, ἐξηγεῖ ὅτι ὡς θεραπεία ἰατρική ἐννοεῖ τήν διά τῶν φαρμάκων τῆς ὁμοιοπαθητικῆς γινομένην.
Γενικῶς, οἱ Ἅγιοι Πατέρες δέν βλέπουν τήν ὁμοιοπαθητική ὡς ἐναλλακτική ἰατρική, ἀλλά ὡς καθαυτό ἰατρική. Διότι εἶναι ἀρχαία ὡς πρός τήν προέλευσή της ἡ ὁμοιοπαθητική ἰατρική καί δέν ὑποτιμᾶται ὡς ἐναλλακτική ἰατρική. Μέ τήν σύγχρονη μορφή της ἔγινε γνωστή ἀπό τήν ἀρχή τοῦ 19ου αἰῶνος. Πῶς ὅμως ὁ Ἅγιος Νεκτάριος μποροῦσε νά ἔχει γνώση τῆς ὁμοιοπαθητικῆς ὑπό τήν νέα της μορφή, σέ ἐποχή πού ἦτο σχεδόν ἄγνωστος, τοὐλάχιστον γιά τήν Ἀθήνα, ἀπό ὅπου ὁ Ἅγιος ἔγραψε αὐτήν τήν ἐπιστολή;
Ἡ μαρτυρία ἑνός ἱερομονάχου, ἀσκητοῦ ἀπό τά Καρούλια, ὕστερα ἀπό συνάντηση πού εἶχα μαζί του τό ἔτος 1991, καί ἡ ἐπίσκεψή μου στήν Σκήτη τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέα τό 1995, μέ ἔκαναν νά ὑποθέσω ὅτι ἡ ὁμοιοπαθητική εἶχε διαδοθεῖ στό Ἅγιο Ὄρος τέλη τοῦ 19ου αἰῶνος.
Ὁ ἱερομόναχος Ἀντώνιος πού ζοῦσε στά ἀσκητικά Καρούλια, γνώριζε γιά τήν ὁμοιοπαθητική ἀπό τόν γέροντά του παπά Σεραφείμ, πού εἶχε βιβλίο ὁμοιοπαθητικῆς. Ὁ παπά Σεραφείμ ἀναγράφεται ἀνάμεσα στίς ὁσιακές μορφές τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Στό φαρμακεῖο τῆς Σκήτης τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου, τά φάρμακα ἦσαν σχεδόν ὅλα ὁμοιοπαθητικά. Αὐτό ἔγινε ἀφορμή νά ἐλπίσω ὅτι ἀναζητώντας στοιχεῖα στήν Ἱερά Μονή Ἁγίου Παντελεήμονος, κάτι θά εὕρισκα.
Εὐχαριστῶ τόν Θεόν πού ἐφώτισε τόν βιβλιοθηκάριο τῆς ἐν Ἁγίῳ Ὄρει Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Παντελεήμονος καί μοῦ ἔδειξε δέκα βιβλία διαφυλαττόμενα ἐκεῖ ἀναφερόμενα στήν ὁμοιοπαθητική τοῦ 19ου αἰῶνος καί στήν ἀποδοχή της ἀπό πολλούς Ρώσους Ἁγίους.
Ἐπίσης στό φαρμακεῖο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Παντελεήμονος διασώζεται εὐμέγεθες βιβλίο τοῦ 19ου αἰῶνος μέ τίτλο «Κατάλογος τῶν ὁμοιοπαθητικῶν φαρμάκων» στό ὁποῖο ἀναφέρεται τό ὁμοιοπαθητικό φαρμακεῖο τῆς Ὁδησσοῦ ὡς αὐτό ἀπό τό ὁποῖο ἀπεστέλλοντο τά φάρμακα στήν Ἱερά αὐτή Μονή.
Ὁ Ἅγιος Δανιήλ ὁ Κατουνακιώτης καρείς μοναχός τό ἔτος 1866 στήν Ἱερά Μονή Ἁγίου Παντελεήμονος εἶχε διατελέσει καί γραμματεύς στήν Ἱερά Μονή. Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος συνεδέετο καί μέ τόν Ἅγιο Δανιήλ καί μέ τόν γέροντα Ἀβιμέλεχ, ἐρημίτη τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Μποροῦσε ἑπομένως νά γνωρίζει ὅτι οἱ μοναχοί τοῦ Ἁγίου Ὄρους ἐκείνης τῆς ἐποχῆς εἶχαν οἱ ἴδιοι στά κελλία τους βιβλία ὁμοιοπαθητικῆς καί ὁμοιοπαθητικά φάρμακα καί μέ αὐτά ἀντιμετώπιζαν τίς ἀσθένειές τους.
Μάλιστα, ἄξιο μνείας ὑπάρχει καί τό ἑξῆς: Ὁ Ἅγιος Σωφρόνιος ἡγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Τιμίου Προδρόμου στό Essex τῆς Ἀγγλίας, φεύγοντας ἀπό τό Ἅγιο Ὄρος ἤθελε τήν θεραπευτική μέθοδο τήν ὁποία ἀκολουθοῦσε ὡς ἁγιορείτης μοναχός, νά τήν συνεχίσει καί ἐκεῖ. Γι᾿ αὐτό καί ἀνέθεσε στόν Ἱερομόναχο Ραφαήλ Νόϊκα, τέκνο του πνευματικό καί μοναχό τῆς Μονῆς του, νά ἐκπαιδευθεῖ στήν ὁμοιοπαθητική, γιά νά μπορεῖ νά ἐπιλέγει τό κατάλληλο κάθε φορά ὁμοιοπαθητικό φάρμακο.
Καί ὁ ὑμνογράφος Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης, τήν ὁμοιοπαθητική θεραπεία ἀκολουθοῦσε. Δύο ἀκόμη σύγχρονοί μας Ὅσοι, ὁ Ἅγιος Ἐφραίμ ὁ Κατουνακιώτης, καί ὁ Ἅγιος Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης ἐθεραπεύοντο μέ τήν ὁμοιοπαθητική, ὁ πρῶτος τοὐλάχιστον γιά 15 ἔτη, καί ὁ δεύτερος ἐπί τριετίαν. Ἀναγκάσθηκε ὅμως νά τήν ἐγκαταλείψει, ὅταν κύκλοι τῶν Ἀθηνῶν πληροφορηθέντες ὅτι τόν ἐπεσκέπτετο στό Μήλεσι ἰατρός ὁμοιοπαθητικῆς, τόν διέσυραν ὡς πλανεμένο.
Ὁ μακαρίτης πλέον Γεώργιος Ἀρβανίτης, πού διετέλεσε Πρόεδρος Ἐφετῶν, καί ἀξιώθηκε νά βρίσκεται κοντά στόν Ἅγιο Πορφύριο ἤδη ἀπό τόν πρῶτο καιρό τῆς ἐγκαταβιώσεώς του στό Μήλεσι Ὡρωποῦ ἔλεγε γιά τόν ὁμοιοπαθητικό ἰατρό πού ὁ Ἅγιος Πορφύριος εἶχε προσκαλέσει γιά νά τοῦ δίδει τήν ὁμοιοπαθητική ἀγωγή.
Ἀπό τά βιβλία τῆς Ἱερᾶς μονῆς Ἁγίου Παντελεήμονος, στά ὁποῖα προαναφέρθηκα, ἐπιγραμματικῶς μνημονεύω ἐδῶ δύο: Τίς ἐπιστολές τοῦ Ἁγίου Θεοφάνους τοῦ ἐγκλείστου καί τόν βίο τοῦ Ἁγίου Ἰγνατίου Μπρατσιανίνωφ. Καί οἱ δύο ἀναφέρονται ὡς ὁμοιοπαθητικοί ἰατροί.
Ὁ πρῶτος ἐπίσκοπος ὤν καί ἔγκλειστος ὑπεδείκνυε τό κατάλληλο ὁμοιοπαθητικό φάρμακο δι᾿ ἐπιστολῆς πρός τούς πάσχοντας καί ὁ δεύτερος ἐπί τριετίαν, ὅταν ἀπεσύρθη ἀπό τήν ἐπισκοπική του διακονία, χορηγοῦσε ὁμοιοπαθητική ἀγωγή στούς χωρικούς πού προσήρχοντος σ᾿ αὐτόν ἀπό τά χωρία τά πέριξ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς ὅπου ὁ Ἅγιος διέμενε.
Ἰδιαίτερη πάντως σημασία ἔχουν οἱ ἐπιστολές τοῦ Ἁγίου Θεοφάνους τοῦ ἐγκλείστου, ἐπειδή ἐπίσκοπος ὤν ἀνέλαβε νά δώσει ἀπάντηση σέ ὅσους ἀμφισβητοῦσαν τήν ὁμοιοπαθητική ἐπηρεασμένοι ἀπό τίς συκοφαντικές σέ βάρος της διαδόσεις τῶν ἀποκρυφιστῶν. Παραθέτω μεταφρασμένο ἀπόσπασμα τῆς ἐπιστολῆς του πρός τήν μοναχή Μαγδαληνή σχετικά μέ τήν ὁμοιοπαθητική: «Ἐδῶ τά πάντα γίνονται φανερά καί ἁπλᾶ· καί σέ ὅλους εἶναι προφανές πῶς συμβαίνει. Καμμία κρυφή δύναμη δέν πρέπει νά ὑποθέτουμε. Μπορεῖτε νά θεραπεύεσθε ἤ νά μήν θεραπεύεσθε μέ τήν ὁμοιοπαθητική. Ἀλλά νά σκέφτεστε ἔτσι γι᾿ αὐτήν, νά μήν σκέφτεστε».
Διαλύοντας μέ ὅσα γράφει τήν συκοφαντία πού εἶχαν ἐξαπλωθεῖ ἀπό τούς ἀποκρυφιστές τῆς Δύσεως σέ βάρος τῆς ὁμοιοπαθητικῆς, βοήθησε στό νά συνδεθεῖ ὁ ἱερός κλῆρος μέ τήν ὁμοιοπαθητική, ἡ ὁποία ἔτσι κατέστη ὄχι ἐναλλακτική ἰατρική ἀλλά ἡ κυρίως ἰατρική τήν ὁποία ἀσκοῦσαν χιλιάδες ἱερεῖς ὡς ὁμοιοπαθητικοί ἰατροί καί τήν ὁποία ἀκολουθοῦσαν μοναστήρια τῆς Ρωσίας, ὅπως αὐτό τῆς Ὄπτινα. Πραγματευόμενος ὅρους ὅπως ἡ ζωτική δύναμη, μέ τήν θεολογική του διαύγεια ἀποκατέστησε στήν συνείδηση τοῦ Ὀρθοδόξου πληρώματος ὅρους πού χρησιμοποιεῖ ἡ ὁμοιοπαθητική καί κάποιοι δέν ἐννοοῦν ὅτι βρίσκονται σέ ἀπόλυτη συμφωνία μέ τήν ὀρθόδοξο θεολογία καί σκέψη. Ἡ συκοφάντηση αὐτῶν τῶν ὅρων εἶναι καί αὐτή ἔργο τῶν ἀποκρυφιστῶν τῶν ὁποίων τό δόλιο σχέδιο συνίστατο στό νά πείσουν τούς Χριστιανούς ὅτι ἡ ὁμοιοπαθητική εἶναι ἀποκρυφιστική.
Νά ἀναφερθοῦμε στίς ὁμιλίες τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κρονστάνδης ὑπέρ τῆς ὁμοιοπαθητικῆς καί στό βιβλίο τοῦ πνευματικοῦ του τέκνου, τοῦ ἱερομάρτυρος Ἁγίου Σεραφείμ Τσυτσάγκωφ, πού ἐμαρτύρησε ὡς ἐπίσκοπος Ἁγίας Πετρουπόλεως, στό ὁποῖο διδάσκει σέ 1400 σελίδες μεγάλου σχήματος τόν ὁμοιοπαθητικό τρόπο παρασκευῆς τῶν φαρμάκων καί τήν κατάλληλη γιά κάθε πάθηση ἀγωγή. Δύο ἀκόμη ὁσιακές μορφές τῶν ὁποίων ὁ βίος ἔχει ἐκδοθεῖ στήν ἑλληνική γλῶσσα καί ἔχουν σχέση μέ τήν ὁμοιοπαθητική εἶναι ὁ Ἅγιος Σεραφείμ τῆς Βίριτσα ὁ θαυματουργός καί προορατικός, ὅπως καί ὁ Ἅγιος Γαβριήλ ὁ Ἀναχωρητής. Ὁ πρῶτος ἐνεθάρρυνε τούς ὁμοιοπαθητικούς ἰατρούς νά ἀσκοῦν τήν ὁμοιοπαθητική, παρά τίς διώξεις ἀπό τό σοβιετικό καθεστώς, τό ὁποῖο ἀπέστελλε στήν ἐξορία, ὅποιον ἀσκοῦσε τήν ὁμοιοπαθητική. Ὁ δεύτερος, γνώστης τῆς ὁμοιοπαθητικῆς μεθόδου, ἔδιδε προσωπικῶς στούς ἀσθενεῖς τήν κατάλληλη ὁμοιοπαθητική θεραπεία.
Προσφάτως ἔχουν γραφεῖ βιβλία πού καταγγέλλουν πῶς ἡ ἐναντίον τῆς ὁμοιοπαθητικῆς σκευωρία κατασκευάστηκε ἀπό τούς ἀποκρυφιστές. Δέν εἶναι τοῦ παρόντος νά ἀναφερθοῦμε σ᾿ αὐτά. Ἐπίσης ὁ σκοπός τοῦ παρόντος βιβλίου δέν μᾶς ἐπιτρέπει νά ἐπεκταθοῦμε σέ ὅσα ἔχουν γράψει γιά τήν θεραπευτική αὐτή μέθοδο οἱ Ἅγιοι Πατέρες, τά ὁποῖα ἔχω καταθέσει ὡς διπλωματική ἐργασία στό Δογματικό Τμῆμα τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ἐπιγραμματικά καί πάλι καταθέτω ἀπό τρεῖς Ἁγίους Πατέρας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας χαρακτηριστικές φράσεις τους γιά τόν τρόπο αὐτό θεραπείας.
Ἀπό τον Ἅγιο Ίωάννη τῆς Κρονστάνδης: «Δέν βρῆκε ἡ θεϊκή σοφία ὀρθότερο τρόπο θεραπείας ἀπό τήν θεραπεία τοῦ ὁμοίου μέ τό ὅμοιο». Ἀπό τόν Ἅγιο Νικόδημο τόν Ἁγιορείτη: «Οἱ ἄριστοι τῶν ἰατρῶν θεραπεύουν τά ὅμοια μέ τά ὅμοια».
Ἀπό τόν Ἅγιο Σωφρόνιο Ἀρχιεπίσκοπο Ἱεροσολύμων, τήν φράση «Τῶν Ἁγίων ἰωμένων τοῖς ὁμοίοις τά ὅμοια οὐρανίῳ κρατοῦντες θεσπίσματι». Ὁ Ἅγιος Σωφρόνιος ἔζησε τόν 6ο καί 7ο αἰῶνα, καί συγγράφοντας τόν βίο τῶν Ἁγίων Κύρου καί Ἰωάννου τῶν Ἀναργύρων ὀνομάζει τήν θεραπεία τοῦ ὁμοίου μέ τό ὅμοιο «οὐράνιον θέσπισμα», ἐξηγώντας ὅτι οἱ Ἅγιοι Κῦρος καί Ἰωάννης ὡς οὐράνιο θέσπισμα ἐφάρμοζαν αὐτόν τόν τρόπο θεραπείας.
Ἐλπίζουμε ὅτι ἡ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ὁ Ἅγιος Νεκτάριος ἀναφέρεται στούς ὁμοιοπαθητικούς ἰατρούς καί στά φάρμακα τῆς ὁμοιοπαθητικῆς, θά πείσει ὅτι γιά τόν Ἅγιο Νεκτάριο, ὅπως καί γιά τόν Ἅγιο Ἰωάννη τῆς Κρονστάνδης, τόν Ἅγιο Θεοφάνη τόν Ἔγκλειστο καί ἀκόμη πολλούς ἄλλους Ἁγίους, ἡ ὁμοιοπαθητική δέν ἐκλαμβάνεται ὡς μία ἐναλλακτική ἰατρική, ἀλλά ὡς Ἰατρική πού ὑπάρχει ἀπό τόν Θεόν.
Ἡ ὁμοιοπαθητική ἀγωγή γιά τήν θεραπεία τοῦ κορωνοϊοῦ, πέραν τοῦ ὅτι εἶναι ἀκίνδυνη καί σχετικῶς ἀδάπανη, ὅμως εἶναι καί πολύ ἁπλῆ καί σύντομη. Ἐπειδή λοιπόν τό μόνο ἀνασταλτικό στοιχεῖο γι᾿ αὐτήν εἶναι ἡ ἐντέχνως δημιουργηθεῖσα ἐναντίον της προκατάληψις, γι᾿ αὐτό καί κατέγραψα μέ κάθε δυνατή συντομία μερικές μαρτυρίες ἁγιοπατερικές γιά τήν ὁμοιοπαθητική. Τίς κατέγραψα μέ τήν ἐλπίδα ὅτι θά μποροῦσαν νά ἀποκαταστήσουν σέ ὅσους τίς μελετήσουν τό φρόνημα τῶν Ἁγίων γιά τήν ἰατρική ἀξία καί πνευματική ἀσφάλεια τῶν ὁμοιοπαθητικῶν φαρμάκων καί τῆς ὁμοιοπαθητικῆς. Διότι εἶναι κρῖμα νά μπορεῖ κάποιος νά βοηθηθεῖ ἰατρικῶς μέ τήν ὁμοιοπαθητική, νά τήν ἀποφεύγει, διότι δέν γνωρίζει νά τήν ἀναγνωρίζει ὡς οὐράνιο θέσπισμα, τοῦ ὁποίου ἡ ἐφαρμογή ὅπως ἐπίσης λέγει ὁ Ἅγιος Σωφρόνιος Ἱεροσολύμων, χαρίζει παράδοξες καί θεϊκές θεραπεῖες σέ ὅποιους τήν ἀκολουθοῦν.